Ung thư cổ tử cung hiện đang đứng thứ tư trong số các bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ toàn cầu, nhưng điều đáng mừng là căn bệnh này hoàn toàn có thể được phòng ngừa nếu chúng ta chủ động ngay từ bây giờ. Tháng 11 năm nay đánh dấu sự kiện Ngày Thế giới Loại bỏ Ung thư Cổ tử cung lần đầu tiên được tổ chức, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chung tay hành động để loại trừ căn bệnh này trong cộng đồng.
Theo số liệu thống kê, ung thư cổ tử cung gây ra cái chết cho một người phụ nữ mỗi hai phút trên toàn thế giới. Trong năm 2022, hơn 348.000 phụ nữ đã tử vong vì căn bệnh này, đặc biệt tập trung ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi mà việc tiếp cận sàng lọc và điều trị gặp nhiều rào cản.
Tại Việt Nam, tình hình không kém phần nghiêm trọng. Tiến sĩ Bác sĩ Lê Quang Thanh từ Bệnh viện Từ Dũ cho biết, mỗi năm nước ta ghi nhận khoảng 4.600 ca ung thư liên quan đến HPV, và hơn 2.500 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung. “Nếu không có hành động quyết liệt, đến năm 2070, có thể có tới 200.000 phụ nữ Việt Nam thiệt mạng vì căn bệnh này”, ông cảnh báo. Những con số này không chỉ là thống kê mà còn là những người mẹ, chị em, và bạn bè có thể được bảo vệ nếu chúng ta hành động kịp thời.
Để đối phó với vấn đề này, Bộ Y tế Việt Nam đã ban hành Quyết định 2780/QĐ-BYT vào ngày 29 tháng 8 năm 2025, phê duyệt Chương trình Tiêm chủng Mở rộng Giai đoạn 03 (2026 – 2028). Chương trình này sẽ triển khai tiêm vắc xin HPV miễn phí cho trẻ em gái tại 4-5 tỉnh mỗi năm, ưu tiên các vùng miền núi, khó khăn và nơi có đồng bào dân tộc thiểu số, nơi mà việc tiếp cận dịch vụ y tế còn hạn chế.
PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa từ Viện Pasteur TP.HCM cho biết: “Việc tiêm vắc xin HPV miễn phí cho trẻ em gái ở độ tuổi 11 là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến loại trừ ung thư cổ tử cung tại Việt Nam. Tuy nhiên, độ phủ của chương trình tiêm chủng mở rộng còn hạn chế, vì vậy việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động như tầm soát định kỳ và thay đổi lối sống là cực kỳ cần thiết.”
Vắc xin HPV không chỉ dành cho nữ giới; virus này có thể lây truyền từ bất kỳ ai, bao gồm cả nam giới. Do đó, việc chủ động phòng ngừa không chỉ bảo vệ sức khỏe của bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm đối với những người thân yêu xung quanh.
Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khi thực hiện các biện pháp phòng ngừa virus HPV. Nhiều trẻ em gái và phụ nữ chưa được tiếp cận với các biện pháp phòng ngừa, trong đó có vắc xin HPV. Bên cạnh đó, chương trình tiêm chủng hiện tại chưa bao phủ toàn diện, và nhận thức cộng đồng về căn bệnh và các biện pháp phòng ngừa vẫn còn thấp.
Để thực hiện mục tiêu loại trừ ung thư cổ tử cung, cần có sự phối hợp đồng lòng giữa hệ thống y tế, các tổ chức xã hội và mỗi gia đình. Sự chủ động trong phòng ngừa hôm nay chính là nền tảng để bảo vệ sức khỏe cho toàn xã hội trong tương lai.
Tóm lại, ung thư cổ tử cung là căn bệnh có thể phòng ngừa, và mọi người cần hành động ngay bây giờ để bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Việc thực hiện tiêm chủng, nâng cao nhận thức và thay đổi lối sống là những bước cần thiết để hướng tới một tương lai không còn ung thư cổ tử cung.
